Normaal slaapritme van een baby

Wanneer je baby net is geboren zal het nog geen slaap-waak ritme hebben. Ook heeft een kindje helemaal geen idee van dag en nacht. Bij oudere kinderen wordt het dag-nacht-ritme onder andere door prikkels van licht bepaald, maar de hersenen van een pasgeboren baby kunnen die prikkels nog niet op de juiste manier verwerken. Daarnaast heeft jullie kindje om de hersenen goed te laten ontwikkelen zeer regelmatig suikers nodig. Hersenen groeien op voeding van suikers. Omdat het maagje van een pasgeboren baby klein is, kan jullie kindje maar steeds kleine beetjes eten. Dit is de reden dat jullie kindje regelmatig voeding nodig heeft en dus ook ’s nachts.

Een baby slaapt in de eerste maanden na de geboorte gemiddeld zo’n 16 uur per dag. Elke baby is net anders dus het kan ook iets meer of minder zijn. De baby verdeelt deze slaapjes zelf over 24 uur al naar gelang zijn behoefte. In het begin zie je vaak dat een kindje in de avonduren en vroege nacht onrustiger en wakkerder is. Dit is nog vanuit de zwangerschap: omdat jij als moeder in de avond tot rust kwam heb je de baby juist dan uitgenodigd om lekker te gaan bewegen. Bij een week of 6 zien we vaak dat een baby ’s nachts meer gaat slapen. Maar ook dan blijft het grootste gedeelte van de baby’s een nachtvoeding nodig hebben.

Bij een leeftijd van 6 maanden slapen de meeste baby’s zo’n 6 uur achter elkaar. Veel baby’s blijven dan dus een nachtvoeding nodig hebben. Opvallend hierbij is dat het aantal nachtvoedingen bij 12 weken wat lager ligt (1,3 gemiddeld) dan bij 20 weken (1,8 gemiddeld).

Bij deze onderzoeken is wel aangetoond dat de tijd die een nachtvoeding duurt steeds korter wordt. Duurt het in het begin nog rustig 30-45 minuten, dit zal later afnemen tot een kleine 20 minuten.

Naast dat je baby dus regelmatig wakker moet worden om te eten, kan het ook zijn dat jullie kindje door iets anders wakker wordt of niet meer wil slapen. Bijvoorbeeld doordat hij/zij krampjes heeft, het koud heeft of vanwege het verwerken van prikkels na een drukke dag (wat een drukke dag is, verschilt per baby). Een andere veel voorkomende oorzaak is “huidhonger”. Kindjes hebben nu eenmaal veel behoefte om vastgehouden en geknuffeld te worden. Als jullie baby door deze redenen onrustig is, is vaak de beste oplossing om het maar gewoon lekker vast te houden en te knuffelen. Als je borstvoeding geeft kun je het dan ook nog even aanleggen voor een “bakkie troost”. Vaak zie je dat de baby dan zo in slaap valt. Natuurlijk kun je je kindje dan proberen weg te leggen, maar meestal begint de onrust dan weer van voren af aan.

In de loop van de tijd zie je dat een baby meer en langer ’s nachts gaat slapen, maar er zullen ook altijd weer perioden zijn waarin het even niet gaat. Bijvoorbeeld als je net weer gaat werken en je baby je opeens moet missen. Dan zie je vaak dat kindjes dat ’s nachts inhalen door huidhonger. Of bijvoorbeeld wanneer een kindje ziek is of tandjes krijgt. Ook als je kindje opeens een heleboel meer kan, maar daar zelf nog aan moet wennen ('sprongetje'), kan hij/zij ’s nachts weer vaker wakker worden.

Er is een verschil tussen baby’s die borstvoeding of flesvoeding krijgen. Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die flesvoeding krijgen eerder langer slapen in de nacht. Dit komt omdat flesvoeding moeilijker verteerbaar is en het dus langer duurt voordat de maag van de baby weer leeg is. Dit resulteert echter niet in meer slaap voor jullie als ouders. Want ook hier is onderzoek naar gedaan. Uit dat onderzoek is gekomen dat moeders die borstvoeding geven meer slapen dan moeders die flesvoeding geven en dat de kwaliteit van hun slaap ook beter is. Dit wordt veroorzaakt door de hormonen die in de borstvoeding zitten (zoals melatonine) waardoor een baby makkelijker in slaap valt. En er komen bij de voeding hormonen vrij waardoor je als moeder weer makkelijker in slaap valt.

Al met al is het dus logisch dat de natuur en de behoefte van de baby is om nachtvoedingen te krijgen. En dat doorslapen iets is wat er eigenlijk in de eerste periode niet bij hoort. Het kan er voor de ouders op lijken dat de baby van alle andere mensen in de omgeving het beter doet dan jullie kindje. “Slaapt jullie kindje al door?” is een van de meest gestelde vragen die je als ouder kunt krijgen. Met daarna een episode over hun kind/kleinkind dat echt allang doorslaapt. Probeer hier niet te veel aandacht aan te besteden. De cijfers en feiten zijn zoals hierboven beschreven, dus veel verhalen moet je echt met een korreltje zout nemen.

Veilig slapen en samen slapen
Veilig slapen voor een baby is bij jullie in de buurt: Rooming-in, de baby dus bij jullie op de slaapkamer, wordt dan ook zeer aangeraden.

Doordat jullie als ouders extra waakzaam zijn zullen jullie snel merken als er iets niet goed gaat met de baby. Daarnaast zal je vroegtijdig de hongersignalen van de baby opmerken waardoor je de baby kan voeden voordat het zo flink aan het huilen is. Unicef, de WHO en Stichting Wiegendood raden minstens de eerste 6 maanden rooming-in aan.

Rooming-in zal ook bijdragen aan jullie eigen nachtrust: omdat je snel bij je baby bent en het snel kan voeden of geruststellen zal de baby eerder weer slapen en jullie dus ook.

Rooming-in kan wel een paar nachten wennen zijn. Jullie moeten nog leren op welke geluidjes van de baby je wel en op welke je niet hoeft te reageren. In het begin hoor je dus even alles, maar al na een paar nachten gaat dit een heel stuk beter. Vergelijk het met naast een spoor wonen, ook dan wordt je niet meer wakker van een trein als je eraan gewend bent.

Het meest natuurlijke en meest geruststellende voor een baby is om samen te slapen in jullie bed. De meningen hierover zijn nogal verdeeld. Zeker in onze cultuur is dit niet meer de gewoonte. Toch heeft een baby ook ’s nachts behoefte aan contact met zijn of haar moeder. De laatste jaren zien we dan ook dat er steeds meer ouders toe willen geven aan deze behoeften.

Veilig samen slapen is zeker mogelijk. Hierbij zijn een aantal zaken belangrijk. Allereerst is het geven van borstvoeding belangrijk. Kinderen die geen borstvoeding (meer) krijgen lopen meer risico op wiegendood wanneer zij samen met hun ouders in bed slapen. Borstvoeding daarentegen beschermt zowel doordat een betere ontwikkeling van het mond-keel gebied plaatsvindt, waarin ook de ademhaling geregeld wordt, als door een bescherming tegen infecties. Daarnaast zijn de slaapomstandigheden belangrijk. Zo is het belangrijk dat je een goede stevige matras hebt die ook overal goed aansluit (bijvoorbeeld geen opening tussen het matras en de muur). Het is niet verstandig om naast de baby ook nog een peuter of een huisdier te hebben liggen. Zij kunnen niet zo goed reageren op signalen die een baby uitzendt. Verder moet je er op letten dat je baby niet uit bed kan vallen of verstrikt kan raken onder kussens of dekbed.

Natuurlijk moet je zelf wel adequaat op de baby kunnen reageren. Dus wanneer 1 van de ouders gedronken heeft of drugs of medicatie heeft gebruikt is samen slapen niet verstandig. Ook wanneer je extreem moe bent kun je waarschijnlijk minder goed reageren.

Tot slot is het belangrijk dat jullie niet roken en ook niet tijdens de zwangerschap gerookt hebben. Roken heeft namelijk een nadelige invloed op de longfunctie van jullie kindje.

Zie voor meer informatie ook: ‘veilig samen slapen’ van borstvoedingsorganisatie La Leche League of het boek ‘Slapen met je baby’ van James J. McKenna.

Steeds meer mensen kiezen op dit moment voor een co-sleeper. Dit is een bedje dat je aan je eigen bed vast maakt en dat is open aan 1 kant. Op deze manier slaapt de baby heel dicht bij maar toch op een eigen matras en met eigen dekentjes. Een co-sleeper kun je kopen maar ook huren. Voor het laatste kun je kijken op www.wieghuren.nl

Een goedkopere oplossing kan een Ikea-bedje zijn waarvan de zijkant is weggelaten, aangeschoven tegen je eigen bed.

Slapen overdag
Baby’s slapen dus veel, ook overdag. De slaap overdag is erg belangrijk voor een baby om zich verder te kunnen ontwikkelen. Daarom moeten jullie ervoor zorgen dat de baby de rust en mogelijkheid krijgt om te slapen. Ook overdag kan het zijn dat het niet lukt om de baby in zijn of haar eigen bedje te laten slapen. Een oplossing zou dan kunnen zijn om je baby te laten slapen in een draagdoek. Je geeft je baby dan het comfort van lekker tegen je aan liggen en ondertussen heb jij je handen vrij om wat te gaan doen.